ΤΟ ΧΡΕΟΣ ΣΤΟ Δ.Ν.Τ. και Η ΑΡΝΗΣΗ ΠΛΗΡΩΜΗΣ

Στις αρχές του 2002, αμέσως μετά την κατάρρευση της κυβέρνησης Δε λα Ρούα, το ποσοστό της φτώχειας φτάνει το 57,5% και της ακραίας φτώχειας στο 27,5%. Η ανεργία ξεπερνά το 21,5%. Τα ποσοστά αυτά αποτελούν αρνητικό ρεκόρ για την Αργεντινή. Μετά από εσωτερική ψηφοφορία στη βουλή, Πρόεδρος της χώρας αναλαμβάνει ο περονιστής Εδουάρδο Δουάλδε, στις 2 Ιανουαρίου του 2002.

Η Αργεντινή αδυνατεί να αποπληρώσει το χρέος της και ανακηρρύσει στάση πληρωμής του χρέους προς το Δ.Ν.Τ. και τους άλλους δανειστές. Καταργείται ο Νόμος της Μετατρεψιμότητας, το πέσο αποσυνδέεται από το δολάριο και υποτιμάται σχεδόν κατά 4 φορές. Τα χρήματα των καταθετών, που είχαν μπλοκαριστεί  στις τράπεζες, από δολάρια μετατράπηκαν σε πέσος και εξανεμίστηκαν. Αν κάποιος είχε καταθέσεις 100 δολαρίων, τώρα του είχαν απομείνει  25. Ένα εκατομύριο αποταμιευτές βλέπουν τις καταθέσεις τους να χάνουν την αξία τους.  Το δικαστικό σώμα καλείται να εκδικάσει  50.000 υποθέσεις ομάδων αποταμιευτών που διεκδικούν όλο το ποσό των καταθέσεών τους. Το θέμα των αποταμιευτών αποτελεί μεγάλο πρόβλημα για όλες τις κυβερνήσεις μέχρι και σήμερα. Παράλληλα, κάθε επαρχία εκδίδει το δικό της νόμισμα. Κυκλοφορούν 17 διαφορετικά νομίσματα και το οικονομικό χάος μεγαλώνει. Ταυτόχρονα οι απαγωγές εξπρές, δηλαδή απαγωγές μικρής χρονικής διάρκειας, με λύτρα μικρά χρηματιστικά ποσά ή οικιακές συσκευές, αυξήθηκαν κατά 505%.

Οι ψυχασθένειες και οι καρδιοπάθειες βρίσκονται σε έξαρση μετά το 2001. Οι επισκέψεις σε ψυχιάτρους αυξήθηκαν κατά 50%, οι καρδιακές προσβολές 9πλασιάστηκαν και οι νεκροί από ασθένειες διπλασιάζονται. Από το 1999 ως το 2002, 20.000 πέθαναν από καρδιοπάθειες. (Ίδρυμα Ιατρικών Ερευνών Fundación Favaloro και Universidad de Massachussetts USA.) «Η θλιμμένη ψυχή μπορεί να σε σκοτώσει γρηγορότερα, πολύ γρηγορότερα απ’ ό,τι  ένα μικρόβιο», είχε σημειώσει κάποτε ο Στάινμπεκ.

Η κυβέρνηση Δουάλδε ακολουθεί τις συμβουλές του Δ.Ν.Τ. προσδοκώντας να ανακτήσει η Αργεντινή την εμπιστοσύνη των αγορών, γι’ αυτό και προστατεύει τις τράπεζες, που συνεχίζουν τις απαγορεύσεις αναλήψεων. Οι δημόσιες δαπάνες μειώνονται κατά 60%. Η λαϊκή δυσαρέσκεια όλο και μεγαλώνει. Στις 26 Ιουνίου του 2002, στην περιοχή Avellaneda του Buenos Aires, ομάδες διαδηλωτών κλείνουν το δρόμο διαμαρτυρόμενοι για την ανεργία και τη φτώχεια. Ακολουθεί σκληρή αστυνομική καταστολή με αποτέλεσμα να δολοφονηθούν 2 νεαροί, ενώ 33 άτομα τραυματίστηκαν από σφαίρες. Ο Δουάλδε καλεί εκλογές και παραιτείται. 

Τον Νοέμβριο του 2002, μετά από ένα έτος ακριβώς, αίρεται η εφαρμογή του Corralito και οι αναλήψεις γίνονται κανονικά, αλλά το ΑΕΠ έχει μειωθεί κατά 64%.

Μέσα στα συντρίμια και το χάος που επικρατεί, τις εκλογές του 2003 κερδίζει ο Nestor Kirchner. Αναλαμβάνει την Προεδρία στις 25 Μαΐου του 2003 και κυβερνά τη χώρα ως τις 10 Δεκεμβρίου του 2007, ακολουθώντας μια φιλολαϊκή πολιτική, προσπαθώντας να χτίσει και πάλι τη χώρα μέσα από τα συντρίμια της. Διορίζει Υπουργό Οικονομικών και πάλι τον  Roberto Lavagna. Πάνω απ’ όλα, παγώνει την πληρωμή των χρεών προς το Δ.Ν.Τ. που ανέρχονται στα 9,8 δις, δίνοντας προτεραιότητα στις ανάγκες της χώρας. Το 2004 σε ομιλία του στον ΟΗΕ, ο Nestor Kirchner είπε: «Είναι αναγκαίο και επείγον να πραγματοποιηθεί ένας δομικός και ουσιώδης ανασχεδιασμός του Δ.Ν.Τ. Για να μπορεί να προβλέπει τις οικονομικές κρίσεις και να βοηθά στην επίλυσή τους. Το Δ.Ν.Τ. πρέπει να αλλάξει την πορεία που το έκανε από δανειστή για προώθηση των επενδύσεων, σε κερδοσκοπικό οργανισμό που απαιτεί προνόμια».  

Το Δεκέμβριο του 2005 ο Kirchner πλήρωσε με μία και μόνο δόση το χρέος της Αργεντινής προς το Δ.Ν.Τ. Για την πληρωμή χρησιμοποίησε τα διεθνή χρηματικά αποθέματα της Αργεντινής. Επίσης η πληρωμή προς το ΔΝΤ χρηματοδοτήθηκε και από τη Βενεζουέλα, που αγόρασε κρατικά ομόλογα αξίας 1,6 δις δολαρίων. Από τότε και έπειτα η κυβέρνηση της Αργεντινής δε θέλει να έχει καμιά σχέση με το Δ.Ν.Τ. Στις αποπληρωμές των χρεών βοήθησε και η Τράπεζα Banco Central de Argentina, αλλά και η χαμηλή τιμή του πέσο σε σχέση με το δολάριο (1 δολ.=3,89 πέσος).

«Το 2005 η Αργεντινή πλήρωσε το χρέος της προς το Δ.Ν.Τ. Ήταν μια πολύ καλή απόφαση! Γιατί το Δ.Ν.Τ. όταν μια χώρα του ζητά λεφτά, της βάζει προϋποθέσεις.  Ορίζει ποια είναι τα όρια της οικονομικής της πολιτικής. Κι εγώ θα σας έλεγα ότι οι ιδέες που έχει το Δ.Ν.Τ. δεν είναι καλές. Είναι ιδέες αυστηρές. Είναι οι ιδέες που στήριξαν τη Μετατρεψιμότητα. Το Δ.Ν.Τ. υποστήριξε την προηγούμενη πολιτική, που ήταν μια πραγματική καταστροφή. Έτσι, η καλύτερη σχέση με το Δ.Ν.Τ. είναι να μην του χρωστάς τίποτα. Γιατί αν κάποιος δεν χρωστά τίποτα στο Δ.Ν.Τ., δεν έχει και καμιά προϋπόθεση να εκπληρώσει. Έτσι λοιπόν, για να ανακτήσεις την κυριαρχία και τον εθνικό έλεγχο της οικονομικής πολιτικής, είναι θεμελιώδες να μην ζητήσεις λεφτά από το Δ.Ν.Τ. Γιατί είναι αδιόρθωτο! Θα πρέπει να υπάρχει στο Δ.Ν.Τ. κι ένα άλλος έταιρος, που να συμμετέχει και να αντιπροτείνει. Αλλά το καλύτερο είναι να μη του χρωστάς τίποτα! Είναι τα πιο ακριβά λεφτά που μπορείς να φανταστείς αυτά που δίνει το ΔΝΤ, λόγω του κόστους που προκύπτουν από τους όρους του», σχολιάζει ο Άλδο Φερέρ, οικονομικός αναλυτής και σημερινός Πρέσβης της Αργεντινής στη Γαλλία.

Με την πολιτική του υψηλού δολαρίου, η Αργεντινή τονώνει τις εξαγωγές της, μειώνονται οι εισαγωγές και τα προϊόντα της γίνονται ανταγωνιστικά στη διεθνή αγορά. Αποκομίζει κυρίως πολλά έσοδα από τις εξαγωγές σιτηρών μετά την άνοδο της τιμής τους παγκοσμίως. Παράλληλα, η βιομηχανία της Αργεντινής αναβιώνει, αφού τα προϊόντα της απορροφούνται πια από την εσωτερική αγορά. Από το 2003 ως το 2007, η ανάπτυξη βρίσκεται πάντα γύρω από το 9%, ενώ το 2008 έπεσε στο 6,8%.

Το 2008 το ΑΕΠ ξεπερνούσε το ΑΕΠ του 1998, φανερώνοντας ότι η οικονομική κρίση είχε πια τελειώσει. Ο ρόλος του κράτους αλλάζει σε σχέση με τις προηγούμενες κυβερνήσεις, αφού πια υπάρχει έλεγχος στην οικονομία με κρατικές παρεμβάσεις όταν χρειάζεται. Η κυβέρνηση ορίζει σταθερές τιμές σε προϊόντα της εγχώριας βιομηχανίας, μειώνοντας έτσι σημαντικά τις πράξεις κερδοσκοπίας. Δημιούργησε επίσης μια κρατική εταιρία ενέργειας και ίδρυσε κρατικής αεροπορική εταιρία, πηγαίνοντας αντίθετα στην πορεία που ορίζει ο νεοφιλελευθερισμός.

Με τον Nestor Kirchner, η Αργεντινή εισχώρησε στην ομάδα των Λατινοαμερικάνικων χωρών, που ακολουθούν μια διαφορετική οικονομική πολιτική, περισσότερο κοινωνική. Την ομάδα αυτή αποτελούσαν ο Ούγκο Τσάβες (Βενεζουέλα), ο Έβο Μοράλες (Βολιβία), ο Λούλα (Βραζιλία), ο Ραφαέλ Κορέα (Εκουαδόρ), ο Ταβαρέ Βάσκες (Ουρουγουάη) και η Μισέλ Μπατσελέ (Χιλή).

Το 2007, τις εκλογές κερδίζει η γυναίκα του Kirchner, η Cristina Fernández. Είναι η πρώτη γυναίκα Πρόεδρος στην ιστορία της Αργεντινής. Η Cristina Fernández ακολούθησε ακριβώς την ίδια πολιτική που χάραξε ο άνδρας της, ο οποίος παρέμενε δίπλα της ως μέντοράς της μέχρι το θάνατό του τον Οκτώβριο του 2010.

Σήμερα τα προβλήματα εξακολουθούν να’ναι πολλά, αλλά δε θυμίζουν σε τίποτα τα σκληρά εκείνα χρόνια της οικονομικής κατάρρευσης. Η ανεργία στην Αργεντινή ανέρχεται στο 8,5%, ενώ η φτώχεια αγγίζει το 40% του πληθυσμού. Το 60% των φτωχών είναι κάτω των 20 ετών. Υπολογίζεται ότι μόνο στο Μπουένος Άιρες, οι φτωχοί ξεπερνούν τα 4 εκατ. Το 2009-2010 οι κλοπές αυτοκινήτων αυξήθηκαν κατά 20%. Επίσης η εγκληματικότητα συνεχίζει να μαστίζει κυρίως την πρωτεύουσα με 1,5 δολοφονίες ημερησίως.

Στις αρχές του 2010, το Δ.Ν.Τ. ανακοίνωσε ότι η Αργεντινή έχει τον 3ο υψηλότερο και πιο επικίνδυνο πληθωρισμό ανάμεσα σε 186 χώρες. (Κονγκό 31,2%, Βενεζουέλα 28%, Αργεντινή 15%). Η Αργεντινή δεν έχει ανακτήσει εντελώς την εμπιστοσύνη των Αγορών, αλλά καταφέρνει και βρίσκει δανειστές στo Club de Paris (Ταμείο Πιστωτών που εκπροσωπούν τις 19 μεγαλύτερες οικονομίες του κόσμου).Το Δ.Ν.Τ. επιμένει να ελέγξει τα οικονομικά του κράτους, αλλά δέχεται συνεχώς την άρνηση της κυβέρνησης.