ΤΟ ΘΕΡΜΟ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ ΤΩΝ ΡΟΜΑ ΣΤΗ ΓΑΛΛΙΑ

Κατά τη διάρκεια αστυνομικού ελέγχου σε χωριό βόρεια του Παρισιού, ένας χωροφύλακας δολοφονεί τον Ιούλιο του 2010 τον 22χρονο Γάλλο Λουίτζι Ντικενέτ. Ανήκει σε μια ειδική κατηγορία πολιτών της Γαλλίας, τους «ανθρώπους του ταξιδιού» και είναι τσιγγάνικης καταγωγής. Οι συγγενείς του επιτίθενται και καταστρέφουν διαμαρτυρόμενοι την τοπική χωροφυλακή. Το γαλλικό κράτος τίθεται σε συναγερμό. Ο Γάλλος Πρόεδρος Νικολά Σαρκοζί καλεί επείγον υπουργικό συμβούλιο, στο οποίο αποφασίζεται ότι περίπου 300 παράνομοι καταυλισμοί Ρομά πρέπει να διαλυθούν μέσα στους επόμενους 3 μήνες, καθώς σύμφωνα με δήλωση από το γραφείο του Προέδρου, είναι «πηγή παράνομου τράφικινγκ, βαθιά σοκαριστικών συνθηκών διαβίωσης, και εκμετάλλευσης παιδιών στην επαιτεία, την πορνεία και το έγκλημα». Για τους επόμενους μήνες, ακολουθεί πογκρόμ διάλυσης καταυλισμών.

Η κυβέρνηση στρέφεται κατά των Ρουμάνων και των Βούλγαρων Ρομά, απελαύνοντάς τους κατά χιλιάδες, παρόλο που αυτοί που συμμετείχαν στα επεισόδια ήταν Γάλλοι πολίτες τσιγγάνικης καταγωγής, «άνθρωποι του ταξιδιού». Ο πατέρας του νεκρού Λουίτζι Ντικενέτ ξακαραθίζει κατηγορηματικά: «Μα τι λένε, υπήρξε ένας Ρομά μαζί μας; Ένας Ρομά είναι ένας τσιγγάνος από τη Ρουμανία. Σύμφωνοι; Εμείς είμαστε γάλλοι «ταξιδιώτες». Τι σχέση υπάρχει με τους Ρομά; Καμία. Απλώς τους απέλασαν. Δεν έχω ιδέα το γιατί. Σίγουρα το σκέφτονταν ήδη από πριν και τώρα βρήκαν την ευκαιρία να καθαρίσουν».

Με επιχειρήσεις της αστυνομίας που γίνονται συνήθως τα ξημερώματα, οι καταυλισμοί παραδίνονται στις μπουλντόζες. Οι προσπάθειες χιλιάδων Ρομά μεταναστών να χτίσουν μια καλύτερη ζωή στη Γαλλία γίνονται συντρίμια. Κατά τη διάρκεια της απόβασης των αστυνομικών στον καταυλισμό προσφέρονται στους κατοίκους 300 ευρώ και επιπλέον 100 ευρώ για κάθε παιδί, προκειμένου να γυρίσουν στη Ρουμανία. Αν δε δεχτούν τους περιμένει ούτως ή άλλως η μεταγωγική κλούβα. Είναι η πρόταση της Γαλλίας που διασφαλίζει το «εθελούσιο» της επιστροφής και ακυρώνει τυπικά το χαρακτηρισμό της απέλασης. Στον περίφημο φάκελο ΟΣΚΑΡ, κρατούνται τα δακτυλικά αποτυπώματα και τα βιομετρικά στοιχεία όσων φεύγουν, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι θα εντοπιστούν αν επιχειρήσουν να γυρίσουν ξανά.

Τα γεγονότα συνοδεύονται από διπλωματικό πόλεμο μεταξύ Γαλλίας και Ευρωπαϊκής Επιτροπής. «Είναι ντροπή! Προσωπικά, έχω συγκλονιστεί από μια κατάσταση που έδωσε την εντύπωση ότι οι άνθρωποι εκδιώχθηκαν από ένα κράτος – μέλος της Ε.Ε. απλώς και μόνο επειδή ανήκουν σε μια εθνοτική μειονότητα. Αυτή είναι μια κατάσταση που σκεφτόμουν ότι η Ευρώπη δε θα έπρεπε να αντιμετωπίσει ξανά μετά το Β' Παγκόσμιο Πόλεμο», δήλωσε η ευρωπαία επίτροπος για τη Δικαιοσύνη και τα Ανθρώπινα δικαιώματα.

Για να κατασιγάσει το σάλο που προκαλείται διεθνώς, η Γαλλική κυβέρνηση υποστηρίζει πως δεν στοχεύει τους Ρομά, αλλά στην καταπολέμηση της εγκληματικότητας απ' όπου αυτή προέρχεται ανεξαιρέτως. Όμως, σε εγκύκλιο του Υπουργείου Εσωτερικών προς αρμόδια όργανα με ημερομηνία 5 Αυγούστου, που διαρρέει στον Τύπο, αναφέρεται ρητά: «Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας καθόρισε συγκεκριμένους στόχους, την 28 Ιουλίου, για την εκκένωση παράνομων καταυλισμών: 300 παράνομοι καταυλισμοί ή εγκαταστάσεις πρέπει να έχουν εκκενωθεί μέσα σε 3 μήνες, κατά προτεραιότητα αυτοί των Ρομά». «Από τη στιγμή που σ' ένα νομοθετικό κείμενο μιλάμε για Ρομά, δηλαδή για έναν πληθυσμό που έχει ένα εθνοφυλετικό χαρακτήρα αληθινό ή υποτιθέμενο, πρόκειται για ρατσιστική πολιτική. Όχι απλώς ξενοφοβική, αλλά ρατσιστική πολιτική», σημειώνει ο Λορέν Ελ-Γκόζι, πρόεδρος της Ομοσπονδίας Ενώσεων υπέρ των Ρομά.

Υπολογίζεται ότι στη Γαλλία ζουν περίπου 12-15.000 Ρομά από τη Ρουμανία. Ο ερχομός τους διευκολύνθηκε από την είσοδο της Ρουμανίας στην Ε.Ε. το 2007. Παρ' όλ' αυτά, οι Ρουμάνοι πολίτες, μεταξύ αυτών και οι Ρουμάνοι Ρομά, δεν απολαμβάνουν τα πλήρη δικαιώματα των ευρωπαΐων πολιτών. Δε χρειάζονται φυσικά βίζα για να έρθουν στη Γαλλία, έχουν τρίμηνη ελευθερία κυκλοφορίας, αλλά για να μείνουν περισσότερο χρειάζονται άδεια παραμονής. Προϋπόθεση για την άδεια παραμονής είναι να έχεις συμβόλαιο απασχόλησης, δηλαδή πρέπει να βρεις έναν εργοδότη. Για τους Ρομά ο εργοδότης πρέπει να πληρώσει έναν φόρο στο γραφείο μετανάστευσης από 800 έως 1600 ευρώ. Τέλος, αυτό πρέπει να εγκριθεί από τη διεύθυνση απασχόλησης και εργασίας της νομαρχίας. Αυτό παίρνει 2,4,6 μήνες… Κατά τη περίοδο αυτή ο εργοδότης έχει βρει κάποιον άλλον και ο Ρουμάνος Ρομά έχει διωχθεί 3 φορές απ' το έδαφός του. «Επομένως στην πραγματικότητα όλα έχουν φτιαχτεί ώστε να μην βρει δουλειά, να μην μπορεί να ενταχθεί και άρα να βρίσκεται σε παράνομη κατάσταση», μας λέει ο κος Ελ-Γκόζι εξηγώντας την επισφαλή θέση των Ρομά.

Εδώ και 3 χρόνια η κυβέρνηση του Νικολά Σαρκοζί απελαύνει τακτικά Ρομά, καθώς αποτελούν τον εύκολο στόχο, προκειμένου να αυξηθούν τα νούμερα των απελάσεων μεταναστών, στο πλαίσιο μιας εντεινόμενης πολιτικής ασφαλείας. Το 2007 οι απελαθέντες Ρομά ήταν 2.500, το 2008 ήταν 8.500 και το 2009 ήταν 11.000. Τον Αύγουστο του 2010 υπήρξαν 1.000 απελάσεις Ρουμάνων Ρομά, όσοι δηλαδή και την προηγούμενη περίοδο. Δεν υπάρχει λοιπόν κάτι καινούργιο αυτό το καλοκαίρι για να προκαλέσει όλο αυτό το θόρυβο στα ΜΜΕ, εκτός από τα χαμηλά ποσοστά της δημοτικότητας του κου Σαρκοζί. Το σκάνδαλο Μπετανκούρ καθώς και τα αντιλαϊκά μέτρα που επρόκειτο να πάρει η κυβέρνησή του σε σχέση με το ασφαλιστικό, ήταν οι βασικότερες αιτίες. «Ο Πρόεδρος, που έχασε τις δημοτικές εκλογές τον περασμένο Μάρτη, χρειαζόταν να τραβήξει την προσοχή από μια τοπική πολιτική πολεμική, μια υπόθεση ανάμεσα σ'ένα υπουργό του και ένα πολύ πλούσιο πρόσωπο της Γαλλίας. Και αποφάσισε μια στροφή προς τα δεξιά, πολύ δεξιά, πολύ προς την ασφάλεια», σημειώνει ο Μαλίκ Σαλεμκούρ, εκπρόσωπος της Ένωσης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα.

«Πέρυσι απελάσαμε 11.000, παρ' όλ' αυτά έχουμε ακόμα 15.000, που σημαίνει ότι οι 11.000 ξαναγυρίσανε. Άρα σίγουρα μιλάμε για μια μη-αποτελεσματική πολιτική. Ξοδεύουμε πολλά λεφτά, για να απελάσουμε κόσμο που θα ξαναέρθει. Απελαύνουμε κόσμο που βρίσκεται σε ακραία επισφάλεια, που ήρθε στη Γαλλία γιατί διώχθηκε στη Ρουμανία, δεν έβρισκε δουλειά, δεν είχε κάτι για να ζήσει, έκαιγαν τα σπίτια τους... Και τους συμπεριφερόμαστε σαν να είναι σκύλοι που κυνηγάμε από δω κι από εκεί», σημειώνει ο κος Ελ-Γκόζι.

Παρ' όλ' αυτά, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, παρά τις έντονες φραστικές αντεγκλήσεις, δεν κίνησε διαδικασία δίωξης εναντίον της κυβέρνησης Σαρκοζί για φυλετικές διακρίσεις. Ο διαφωτισμός και τα ανθρώπινα δικαιώματα θριάμβευσαν ξανά.