Δείτε το Trailer
Δείτε την Ταινία online
Η ΑΝΙΣΗ ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΤΟΥ ΠΛΟΥΤΟΥ και ΤΑ ΟΛΙΓΟΠΩΛΙΑ
Για τη Γουατεμάλα, τη χώρα με τη θαυμαστή μακροοικονομία, η ίδια η Παγκόσμια Τράπεζα, σε μελέτη για την παραγωγικότητα των κατοίκων, αναφέρει: «Οι ανισότητες στη Γουατεμάλα είναι κατά 80% περισσότερες από τις υπόλοιπες χώρες του κόσμου. Η ανισότητα στις ευκαιρίες για ένα παιδί αγροτικών περιοχών σε σύγκριση με παιδί αστικών περιοχών ξεπερνά το 10 προς 1. Αυτές οι ανισότητες «φρενάρουν» την οικονομική ανάπτυξη και την παραγωγικότητα της χώρας». Η Γουατεμάλα, η Ονδούρα και η Νικαράγουα είναι οι χώρες με τις περισσότερες ανισότητες, αδυνατώντας να μειώσουν την εκτεταμένη φτώχεια.
Τη στιγμή της ευημερίας των αριθμών, το 56,2% των κατοίκων της Γουατεμάλα ζει κάτω από το όριο της φτώχειας, ενώ το 15,2% βιώνει συνθήκες ακραίας φτώχειας. «Έχουμε ένα τόσο μεγάλο ποσοστό φτωχών και υποσιτισμένων και την ίδια στιγμή έχουμε τη μεγαλύτερη συγκέντρωση πλούτου σε όλη την Κ. Αμερική. Σε αυτή την κατάσταση έφτασε η χώρα μας μετά τις συμφωνίες με το Δ.Ν.Τ.!», λέει θυμωμένα ο Χάκοβο Ομάρ Χερόνιμο, συνδικαλιστής της οργάνωσης αγροτών Plataforma Agraria.
Σύμφωνα με Επιτροπή του Ο.Η.Ε., μετά από μελέτη που πραγματοποίησε το 2009: «Οι ανισότητες στη Γουατεμάλα βρίσκονται σε τόσο υψηλό επίπεδο που γίνονται ανυπόφορες, ενώ ο αριθμός των φτωχών είναι τόσο μεγάλος που γίνεται απαράδεκτος». Ο κοινωνιολόγος διανοητής από τον Παναμά, Olmedo Beluche, δηλώνει σχετικά: «Η Ελεύθερη Αγορά έχει προκαλέσει μια τεράστια συγκέντρωση κεφαλαίων και φυσικών πόρων σε λίγα χέρια. Αυτοί οι λίγοι είναι τα αφεντικά του κόσμου και επιβάλλουν τις τιμές που κάνουν κέφι για να διατηρήσουν τα υψηλά κέρδη τους».
Η άνιση κατανομή του πλούτου ξεκίνησε από τα χρόνια της αποικιοκρατίας, όταν επικρατούσε ένα είδος φεουδαρχικού συστήματος, το οποίο συγκέντρωνε τον πλούτο σε λίγα χέρια και απέκλειε τις μεγάλες μάζες του λαού από την παραγωγή. Δυστυχώς, το ίδιο φεουδαρχικό σύστημα (systema latifundista) βλέπουμε να συνεχίζεται μέχρι σήμερα, με το κράτος και τους λειτουργούς του να έχουν ως στόχο τη διατήρησή του. Σήμερα το 85% του ΑΕΠ παράγεται από ένα ελάχιστο ποσοστό του ιδωτικού τομέα. «Στη Γουατεμάλα το 90% της γης ανήκει στο 10% του πληθυσμού. Το 97% της παραγωγικής γης βρίσκεται στα χέρια του 3% του πληθυσμού αυτής της χώρας. Αλλά έχουμε ένα ΑΕΠ που είναι το διπλάσιο από της Κόστα Ρίκα. Έτσι έχουμε το διπλάσιο πλούτο στη χώρα με τις μεγαλύτερες ανισότητες στη Λατινική Αμερική. Συγχρόνως είμαστε η 1η σε υποσιτισμό. Έτσι πραγματικά μιλάμε για μια βαθιά συγκέντρωση του πλούτου σε λίγα χέρια», σχολιάζει και πάλι ο συνδικαλιστής αγρότης Χερόνιμο.
Η μάζα των εξαθλιωμένων φτωχών δεν έχει πρόσβαση σε βασικές τροφές, όπως το καλαμπόκι, τα φασόλια και η ζάχαρη, των οποίων οι τιμές αυξήθηκαν κατά 83% τα τελευταία 3 χρόνια. Ο σημερινός Πρόεδρος της χώρας, Άλβαρο Κολόμ, είχε δηλώσει ότι θα ασχοληθεί με την παραγωγή βασικών τροφίμων που θα προορίζονται για τους φτωχούς πεινασμένους, υποσχόμενος μάλιστα ότι θα βάλει πλαφόν στις τιμές των βασικών αγαθών και ότι θα θέσει σε εφαρμογή το νομοθετικό διάταγμα του 1974, που όριζε ότι το 10% της καλλιεργήσιμης γης των μεγαλοκτηματιών-φεουδαρχών θα προορίζονταν για παραγωγή βασικών τροφίμων (φασόλια και καλαμπόκι). Δεν τήρησε, όμως, την υπόσχεσή του σχετικά με τη διατροφική ασφάλεια των φτωχών. Δυστυχώς, ο Πρόεδρος υποχώρησε μπροστά στα συμφέροντα των ισχυρών και αντίθετα τελικά ψηφίστηκε η απελευθέρωση των εισαγωγών βασικών τροφίμων!
Το 2009 λοιπόν, πέντε χρόνια μετά την υπογραφή της Συμφωνίας Ελευθέρου Εμπορίου μεταξύ Κ. Αμερικής, ΗΠΑ και Αγ. Δομήνικου (DR-CAFTA), δύο ήταν τελικά οι μεγάλοι κερδισμένοι: Οι Εταιρίες Εισαγωγής Βασικών Τροφίμων και οι Βιομηχανίες Εξαγωγών Αγροτικών Προϊόντων. Όπως προβλέπεται από τη συμφωνία, κάθε χρόνο εισάγονται χωρίς δασμούς μεγάλες ποσότητες βασικών διατροφικών σπόρων (καλαμπόκι, σιτάρι, ρύζι), κυρίως από τις ΗΠΑ. Όμως, αυτά τα φτηνά τρόφιμα δε φτάνουν στους υποσιτισμένους φτωχούς, αλλά στις ισχυρές βιομηχανίες τροφίμων. Αυτές απορροφούν όλους τους βασικούς διατροφικούς σπόρους που εισάγονται στη χώρα χωρίς δασμούς, χωρίς όμως να μεταφέρουν το κέρδος στον καταναλωτή, αφού διατηρούν υψηλή την τιμή των προϊόντων τους. Τα αποτελέσματα αυτής της πολιτικής μπορούν όμως να είναι ακόμα πιο δραματικά. Ένα παράδειγμα βλέπουμε στον τομέα των ορνιθοτροφείων, ο οποίος ελέγχεται από 3 μόνο εταιρίες, που απορροφούν το μεγαλύτερο μέρος του αφορολόγητου φθηνού εισαγώμενου καλαμποκιού. Έτσι, το καλαμπόκι το τρώνε οι κότες και όχι οι άνθρωποι!
Ο κλάδος των αγροτικών προϊόντων είναι στη Γουατεμάλα ο «Παράδεισος των μονοπωλίων». Το 2009 παρουσιάστηκαν 32 εταιρίες για να διεκδικήσουν το αφορολόγητο καλαμπόκι. 10 από αυτές πήραν το 80% του φτηνού καλαμποκιού. Το ίδιο συνέβη και με το αφορολόγητο φθηνό εισαγώμενο ρύζι. 3 μόνο εταιρίες πήραν το 60% του ρυζιού. Στην περίπτωση του σιταριού, σταθερά μόνο μια εταιρία παίρνει το 50% του φθηνού σιταριού κι άλλες 6 εταιρίες το υπόλοιπο, ενώ μόνο ένας επιχειρηματικός όμιλος ελέγχει όλο το αλεύρι της χώρας, καθορίζοντας την τιμή του! Το 2008, οι αρτοποιοί διαμαρτυρήθηκαν για αυτήν τη μονοπωλιακή διάθεση των αφορολόγητων σπόρων και πραγματοποίησαν απεργία. Δύο μέρες μετά, ο Πρόεδρος της Ένωσης Αρτοποιών Γουατεμάλα, Guadelupe García Cifuentes, δολοφονήθηκε άγρια.
To 2008, o υποσιτισμός έφθασε στο απόγειό του και το κράτος αποφάσισε να απελευθερώσει τις εισαγωγές χωρίς δασμούς κι άλλων προϊόντων, για να βοηθήσει δήθεν τους πεινασμένους. Έτσι, άρχισαν να εισάγονται τεμαχισμένα κοτόπουλα, γάλα σε σκόνη, σταρένιο αλεύρι, καλαμπόκι και ρύζι. Όμως, και πάλι τα φθηνά τρόφιμα δεν έφτασαν στους φτωχούς καταναλωτές, παρόλο που ο Άλβαρο Κολόμ είχε ανακοινώσει ότι αυτά τα τρόφιμα θα τα διαθέσει σε Αγροτικούς Συνεταιρισμούς. Το 85% αυτών των αφορολόγητων φθηνών τροφίμων απορροφήθηκε από μία και μόνον εταιρία, του ομίλου «Buena». Τελικά οι συνεταιρισμοί πήραν μόνο το 1,98% από τους 120.500 τόνους αφορολόγητων τροφίμων και το Κράτος έχασε 3,38 εκατ.δολ. από φόρους.
Πέραν του ότι τα αφορολόγητα τρόφιμα δε φτάνουν στους φτωχούς καταναλωτές, η τακτική της απορρόφησής τους είναι αντίθετη ακόμα και στον ελεύθερο ανταγωνισμό, επηρεάζοντας τις τιμές των βασικών αγαθών. Αξιοσημείωτο είναι ότι η τα τελευταία χρόνια αυξήθηκε και εντατικοποιήθηκε η καλλιέργεια της Palma Africana και του ζαχαροκάλαμου, έτσι ώστε οι επιχειρηματίες του κλάδου να καταλαμβάνουν όλο και περοσσότερη γη. Ως αποτέλεσμα, την περίοδο 1990-2005, η παραγωγή φασολιών μειώθηκε κατά 25,9%, καλαμποκιού κατά 22.2%, σιταριού κατά 80,4%, ρυζιού κατά 22,7%, ενώ αντίθετα η παραγωγή ζάχαρης αυξήθηκε κατά 98,6%!(Στατιστική Υπηρεσία 2007).
