ΠΡΟΣΩΠΑ ΤΟΥ ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ

Χάκομπο Ομάρ Χερόνιμο –Μέλος της συνδικαλιστικής ένωσης Αγροτών Plataforma Agraria

«Η Γουατεμάλα θα μπορούσε να θρέψει όλη την Κ. Αμερική, όμως το 29% του πληθυσμού της χώρας βιώνει ακραίο υποσιτισμό!», υποστηρίζει ο Χερόνιμο. Απέναντι σε αυτή την κατάσταση, η ένωση αγροτών, της οποίας είναι μέλος, υποστηρίζει τις καταλήψεις εδαφών από τους φτωχούς καλλιεργητές και μάχεται για την αναδιανομή της γης.

Μιλήστε μας λίγο για την περίπτωση της Δόνια Μαρία.
Η κόρη της Δόνια Μαρία δεν θα έπρεπε να ασθενήσει σε μια χώρα της οποίας η οικονομία είναι αρκετά σταθερή, όπως η Γουατεμάλα. Είναι μια περίπτωση, πολύ συνηθισμένη στη χώρα μας. Όπου βλέπεις πολυμελείς οικογένειες με λίγη γη ή καθόλου γη, ιστορικά εκδιώχτηκαν σε πλαγιές βουνών για να ζήσουν εκεί. Στη Γουατεμάλα έχουμε και τη συγκέντρωση εδαφών που πραγματοποιείται μέσω ακραίων νεοφιλελεύθερων πολιτικών, που λεηλατούν τους πιο φτωχούς.
Έτσι οι φτωχότεροι είναι αυτοί που πληρώνουν τα αποτελέσματα και την καταστροφή που προκαλεί ο καπιταλισμός. Και ένα Κράτος που δεν βλέπει αυτήν την άσχημη κατάσταση που εξελίσσεται. Το 52% του πληθυσμού, σύμφωνα με τις στατιστικές, είμαστε φτωχοί. Αλλά οι ανισότητες στη χώρα, στην πραγματικότητα φτάνουν το 90%. Η οικογένεια της Δόνια Μαρία έχει πάρα πολλά μέλη. Έτσι βλέπουμε μια οικογένεια που δεν έχει μόνο ένα κοριτσάκι υποσιτισμένο αλλά και άρρωστο. Και έχει επίσης αδερφούς και αδερφές που βρίσκονται στην ίδια κατάσταση. Γι αυτό και στο μέλλον αυτή η οικογένεια θα είναι εντελώς σε μειονεκτική θέση. Δεν θα μπορέσουν να αναπτύξουν φυσιολογικά τον εγκέφαλό τους για να μορφωθούν, αλλά ούτε και να πάνε στο σχολείο γιατί δεν υπάρχει.
Γι’ αυτό το λόγο σκεφτόμαστε να μεταφέρουμε στα δικαστήρια την περίπτωση της Δόνια Μαρία, ως παραβίαση του Δικαιώματος στη διατροφή που διαπράττει το Κράτος. Στη Συμφωνία για την οικονομική και πολιτιστική ανάπτυξη, στο Άρθρο 11 ορίζει, ότι το Κράτος θα πρέπει να διαθέτει όλους τους πόρους του, προς όφελος των οικογενειών για να μπορούν να τρέφονται καταλλήλως. Και αυτό το Κράτος δε διαθέτει ούτε έναν πόρο, για να αναπτυχθούν και να τραφούν οι οικογένειες καταλλήλως. Γι αυτό και καταφεύγουμε στη διεθνή νομοθεσία, γιατί σ’ αυτή τη χώρα δεν υπάρχει νομοθεσία που να προστατεύει τους φτωχούς.

Μιλήσατε πριν για την οικονομία της Γουατεμάλα που είναι σταθερή και καλή. Δεν είναι μια αντίφαση,  τα νούμερα να’ ναι τέλεια και ο κόσμος να πεινά;
Αυτό που συμβαίνει είναι ότι οι οικονομολόγοι αμαρτάνουν σχετικά με τη γνώση τους στην οικονομία. Όταν μετρούμε τον πλούτο της χώρας, αυτό που κάνουμε είναι να αθροίσουμε όλα αυτά που υπάρχουν στη χώρα, και να το διαιρέσεις με όλους όσους ζούμε σ’ αυτήν τη χώρα. Έτσι λοιπόν τι συμβαίνει; Στη Γουατεμάλα το 90% της γης ανήκει στο 10% του πληθυσμού. Το 97% της παραγωγικής γης βρίσκεται στα χέρια του 3% του πληθυσμού αυτής της χώρας. Αλλά έχουμε ένα ΑΕΠ που είναι το διπλό της Κόστα Ρίκα. Η Κόστα Ρίκα είναι η χώρα της Κεντρικής Αμερικής με τις λιγότερες ανισότητες και αναλφάβητους και η καλύτερη σε θέματα υγείας. Έτσι, έχουμε το διπλό πλούτο, αλλά είμαστε η χώρα με τις μεγαλύτερες ανισότητες στην Κεντρική Αμερική, δεύτερη στις ανισότητες στη Λατινική Αμερική και πρώτη σε υποσιτισμό. Πραγματικά, τότε μιλάμε για μια βαθιά συγκέντρωση του πλούτου. Γι αυτό και έχουμε ένα μεγάλο αριθμό υποσιτισμένων που η πλειοψηφία τους είναι παιδιά, που αν μεγαλώσουν θα μεγαλώσουν άσχημα ή θα πεθάνουν πολύ νωρίς.

Πιστεύεις ότι το ΔΝΤ έχει παίξει σημαντικό ρόλο σε όλα αυτά;
Κοιτάξτε! Από τη Συμφωνία της Ουάσιγκτον, που ισχύει από  τη δεκαετία του ΄80 και του ’90 στη Λατινική Αμερική, εφαρμόστηκαν χωρίς τελειωμό νεοφιλελεύθερες πολιτικές, οι οποίες ποτέ δεν ωφέλησαν τη Γουατεμάλα. Και ποτέ δεν υπήρξε μια κυβέρνηση που να μπορεί να αντιμετωπίσει αυτές τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές, που της επιβάλλει το ΔΝΤ. Με το ΔΝΤ ένα κράτος δεν διαπραγματεύεται! Ένα κράτος δεν μπορεί να πει πώς θα αναπτύξει την οικονομία του για να’ ναι η κοινωνία καλύτερα. Αλλά μόνο σου λένε ότι «εσύ θα εφαρμόσεις αυτές τις πολιτικές»! Ουσιαστικά αυτό που η κυβέρνηση κάνει είναι πολιτικές για τη συγκέντρωση του πλούτου. Και δεν την ενδιαφέρει η πλειοψηφία του κόσμου. Αυτό που επιθυμεί είναι να εξασφαλίσει τα κεφάλαια να παράγουν περισσότερο πλούτο. Ανεξάρτητα με το αν οι φτωχότεροι πεταχτούν στο περιθώριο. Έτσι με την αντίληψη που έχει το ΔΝΤ, έχουμε χώρες στη Λατινική Αμερική με ακραίες ανισότητες.

Η βασική τροφή στη Γουατεμάλα είναι το καλαμπόκι και ενώ υπάρχει πολλή γη για να το καλλιεργήσει, το εισάγει!
Η Γουατεμάλα μπορεί να παράγει, σύμφωνα με τις εκτάσεις γης που έχει, τρόφιμα για όλη την Κ. Αμερική. Για όλη την Κ. Αμερική! Αλλά, παράγουμε το 50% από αυτό που χρειαζόμαστε για να τραφούμε. Από αυτό το 50% που παράγει η χώρα, το οποίο μετατρέπεται στο 100% της παραγωγής των βασικών σπόρων, το 20% των μικροκαλλιεργητών δίνουν το 80% αυτής της παραγωγής, για τους οποίους δεν υπάρχει καμιά αγροτική πολιτική που να τους βοηθά για να έχουν τα απαραίτητα μέσα για να παράγουν. Στην πραγματικότητα αυτό που έχουμε είναι νομοθεσίες χωρίς τέλος, που ωφελούν τις μεγάλες εταιρίες κι αφήνουν τελείως σε μειονεκτική θέση τους μικροκαλλιεργητές αυτής της χώρας.

Έχω διαβάσει ότι η κυβέρνηση για να αντιμετωπίσει τη φτώχια, επέτρεψε τις εισαγωγές βασικών σπόρων χωρίς δασμούς. Όμως λέγεται πως  τίποτα δεν έφτασε στους φτωχούς αφού όλες οι  εισαγωγές πήγαν στις μεγάλες εταιρίες. Ποια είναι η άποψή σας;
Αυτό που συμβαίνει είναι ότι αυτοί που εισάγουν τα προϊόντα δεν είναι οι φτωχοί αλλά οι μεγάλες εταιρίες, οι οποίες τελικά θα βάλουν και την τιμή που επιθυμούν στα προϊόντα. Ούτε καν χρησιμοποιούν τις τιμές της Αγοράς. Έτσι μπορεί να εισάγουν καλαμπόκι με 40 λεπτά τη λίβρα. Το δίκαιο θα ήταν να κερδίζουν 10% πάνω σ’ αυτή την τιμή κόστους. Αλλά εδώ κερδίζουν μέχρι και 300% με 400% παραπάνω και αυτή η επιβάρυνση πάει στους φτωχούς. Η Γουατεμάλα βγήκε από έναν πόλεμο 36 ετών, κατά τον οποίο ο πλούτος συγκεντρώθηκε ολοκληρωτικά σε κάποιους λίγους. Μετά απ’ αυτή τη συγκέντρωση του πλούτου, ήρθε μια νέα καταστροφή από τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές που εγκαθιδρύθηκαν. Οι νεοφιλελεύθερες εταιρίες ξεκίνησαν τις μονοκαλλιέργειες για να παράγουν ενέργεια. Κι από εκεί ξεκινά άλλη κατάσταση! Σήμερα στη Γουατεμάλα τα παραγωγικά εδάφη του Πολοτσίκ χρησιμοποιούνται για τον αφρικανικό φοίνικα απ’ τον οποίο παράγεται λάδι, που τελικά θα καταλήξει στο ντεπόζιτο των αυτοκινήτων και όχι στην κοιλιά των φτωχών.

Σ’ αυτήν την περιοχή ο παιδικός υποσιτισμός είναι εξαπλωμένος. Έχετε κάποια στοιχεία να μας δώσετε;
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία το 29% του πληθυσμού πάσχει από ακραίο υποσιτισμό. Όταν το ¼ του πληθυσμού σου βρίσκεται σε κατάσταση ακραίου υποσιτισμού, τότε το μέλλον της χώρας διαφαίνεται αρκετά γκρίζο. Δηλαδή δεν υπάρχει μέλλον απλά! Είναι γνωστό ότι όπου υπάρχει ένα υποσιτισμένο παιδί τότε υπάρχει και μια οικογένεια εντελώς υποσιτισμένη. Γιατί αυτό σημαίνει ότι δεν έχουν για να θρέψουν ούτε καν τα παιδιά τους. Έτσι λοιπόν  οι γονείς που είναι αυτοί που θυσιάζονται, και αυτοί επίσης υποσιτίζονται. Έτσι λοιπόν μιλάμε για ένα πιθανό ποσό υποσιτισμένων που είναι πολύ πιο περίπλοκο από το 29% που λένε οι στατιστικές.

Τα 10 χρόνια της Άνοιξης ήταν μια περίοδος ελπίδας για το λαό της Γουατεμάλα;
Αυτή η διαδικασία διήρκησε 10 χρόνια, από το 1944 ως το 1954. Δύο Πρόεδροι, ο Arevalo Bermejo και Jacobo Arbenz, δημιούργησαν μια κοινωνική νομοθεσία που διαφύλασσε τα εργατικά δικαιώματα, την Κοινωνική Ασφάλιση και τη δημοκρατική πρόσβαση στη γη. Είναι απίστευτο γιατί εξελίχτηκε στην εποχή του Ψυχρού Πολέμου που υπέφερε τότε ο κόσμος. Αλλά ποτέ δεν είχαν τις βάσεις του κομουνισμού, όπως τους κατηγόρησε η ολιγαρχία της χώρας. Τελικά ήταν πολιτικοί που διέβλεπαν ως λύση την Ελεύθερη Αγορά. Αλλά υπήρχαν οι προϋποθέσεις με τις οποίες οι φτωχοί θα μπορούσαν αποτελεσματικά να’ ναι καταναλωτές εκείνης της Αγοράς που ήθελαν να δημιουργήσουν.
Με το πέρασμα αυτών των 10 ετών γίνεται μια στρατιωτική επέμβαση εμπνευσμένη από τη ΣΙΑ και τις ΗΠΑ και εγκαθιδρύονται οι συμφωνίες με το ΔΝΤ και την Παγκόσμια Τράπεζα. Όλη αυτή η νομοθεσία που είχε δημιουργηθεί ανατράπηκε και όλα τα δικαιώματα που είχαν κερδηθεί εκείνα τα 10 χρόνια, επέστρεψαν πολλά χρόνια πίσω. Άρχισαν τότε να παράγουν νομοθεσίες υπέρ των εταιριών και των μεγαλοπλουσίων της χώρας. Έτσι λοιπόν έχουμε σήμερα έναν πληθυσμό τελείως απροστάτευτο, χωρίς να υπάρχει κάποια νομοθεσία που μπορείς να πεις: «Κοίτα, κύριε αφεντικό! Παραβιάζεις το δικαίωμα του κόσμου στην υγεία!» «Παραβιάζεις το ωράριο εργασίας του κόσμου!» Σε αυτά έφτασε η χώρα μας μετά τις συμφωνίες με το ΔΝΤ .